Wpływ mikrobioty na naszą skórę

Od lat badany jest związek pomiędzy bakteriami a zdrowiem człowiekiem, jak również wpływu flory bakteryjnej na wygląd skóry. Dolegliwości skórne takie jak trądzik, łuszczyca, czy atopowe zapalenie skóry to bezpośrednie efekty koegzystencji bakterii i człowieka. Za prawidłowe funkcjonowanie ekosystemu jelitowego odpowiada bogaty skład mikroflory, brak występowania stanów zapalnych w śluzówce i dobrze wykształcone kosmki jelitowe, a także właściwe sygnały wysyłane przez układ odpornościowy. W przypadku, gdy działanie któregoś z wymienionych elementów jest zaburzone, pojawiają się problemy w postaci osłabienia bariery ochronnej śluzówki i stany zapalne. Bakterie przemieszczają się i powstaje więcej wolnych rodników. Takie uszkodzenia nasilają trądzik i powodują, że stany zapalne mogą uwidocznić się w każdym miejscu w organizmie.

PIELĘGNACJA WEWNĘTRZNA

Należy pamiętać, że bakterie jelitowe wykazują pozytywne oddziaływanie na skórę. Istnieje zatem wiele sposobów by taką mikrobiotę chronić. Do substancji utrzymujących bakterie wlicza się probiotyki, prebiotyki i postbiotyki. Probiotyki dodawane są do produktów, w postaci żywych mikroorganizmów, prebiotyki przyczyniają się do wzrostu mikroflory komensalnej (tworzy barierę ochronną przez bakteriami chorobotwórczymi), natomiast postbiotyki wytwarzane są przez aktywne probiotyczne bakterie lub grzyby. Podczas pielęgnacji skóry, wewnętrzna ochrona zdrowej mikrobioty i stymulacja wzrostu dobroczynnych mikroorganizmów może przyczynić się do poprawy kondycji i struktury skóry.
Leczenie zmian skórnych powinno odbywać się nie tylko przy pomocy standardowych metod, ale również opierać się powinno na działaniach uszczelniających jelita. W czasie długotrwałych terapii antybiotykami lub retinoidami warto przyjmować bakterie ochronne (probiotyki), co pozwala uniknąć zaburzenia, jakim jest dysbioza jelitowa. Bakterie jelitowe, które bytują w naszym organizmie mają niezwykle istotny wpływ na kondycję naszej skóry. Warto wykonać badanie określające skład bakterii i grzybów w przewodzie pokarmowym, aby dobrać odpowiednią terapię probiotykami.
Aby ochronić ekosystem jelitowy, cieszyć się zdrową i piękną skórą trzeba zwrócić uwagę na mikroodżywanie. Wpływ na nie ma zdrowe żywienie, dokładne gryzienie i żucie pokarmów. Pomocne w utrzymaniu dobrostanu bakterii będą produkty bogate w błonnik, czyli warzywa i owoce (rośliny strączkowe, orzechy, oliwki, pełnoziarniste pieczywo, śliwki). Zawarty w nich nierozpuszczalny w wodzie błonnik (prebiotyk) fermentuje i stanowi dobrą pożywkę dla mikroflory oraz goi podrażnienia śluzówki jelit. Najlepszą obróbką termiczną, która zatrzyma błonnik w spożywanych produktach, będzie gotowanie na parze. Do diety można włączyć także ziarna takie jak quinoa, kaszę jaglaną, grys, proso, produkty bogate w glutaminę takie jak kapustę, ryby, sałaty i pietruszkę. Warto spożywać produkty z probiotykami: jogurty, kiszona kapusta, sery kosie, owcze, które są dobrym źródłem nie tylko wapnia, ale i bakterii fermentujących. Lepiej jest sięgać częściej po białko pochodzące z roślin, niż zwierzęce, gdyż może ono powodować rozwój flory gnilnej w jelitach. Chcąc uchronić organizm przed stanami zapalnymi, należy przyjrzeć się olejom jakich używamy na co dzień w diecie. Warto spożywać oleje tłoczone na zimno: rzepakowy, oliwę z oliwek, orzechowy, z pestek winogron. Zawarte w nich kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 działają przeciwzapalnie. Dodatkowo, dzięki nim poprawia się płynność błon komórkowych i zwiększone zostaje wchłanianie witamin i mikroelementów.
Jedzenie, które spożywamy trawione jest przez naszą mikrobiotę jelitową, dostarczającą organizmowi substancji odżywczych. Jeśli dieta człowieka nie jest prawidłowa, odbija się to na zdrowie i wyglądzie skóry. Nieodpowiednie składniki pokarmowe mogą przyczynić się do pojawiania się stanów zapalnych.

PIELĘGNACJA ZEWNĘTRZNA

Skóra jako największy organ w ciele człowieka chroni organizm przed czynnikami zewnętrznymi. Tworzy naturalna barierę lipidową i odpornościową. Należy wspierać funkcjonowanie mikrobioty skóry, by ta lepiej radziła sobie w sposób naturalny z różnymi problemami skórnymi jak trądzik, czy egzema.
Mikrobiom skóry to zbalansowane połączenie dobroczynnych i komensalnych mikroorganizmów, bytujących na skórze i pomagających w utrzymaniu zdrowego jej stanu. W przybliżeniu na skórze znajduje się około milion bakterii, zamieszkujących każdy centymetr powierzchni. Przy czym mikrobiota skóry różni się w zależności od człowieka i miejsca na skórze – inne bakterie występują wokół nosa a inne za uszami. Są to mikroorganizmy pożyteczne dla człowieka, dlatego gdy nieustannie się ich pozbywamy, możemy wyrządzić sobie więcej szkody niż dobra. Unieszkodliwianie sprzyjających zdrowiu bakterii prowadzi do zwiększania pojawienia się bakterii mogących zaszkodzić skórze.
W jaki sposób u człowieka rozwija się taka mikrobiota? Podczas narodzin niezależnie od tego, czy przychodzimy na świat w domu, w szpitalu, przez cesarskie cięcie czy naturalny poród, dochodzi do kolonizacji bakteryjnej. Jest to moment, kiedy jałowy noworodek kontaktuje się ze środowiskiem i drobnoustroje wnikają na jego skórę, przez śluzówki przewodu pokarmowego oraz układ moczowo-płciowy. Mikrobiota zmienia się wraz z wiekiem. Różni się ona między osobami młodymi a dojrzałymi. Zależy także od płci, nawilżenia skóry i ilości potu jaki wydzielamy. Mniej efektywne w pielęgnacji i leczeniu skóry zainfekowanej stają się antybiotyki. Częste przyjmowanie (nie zawsze konieczne) antybiotyków może przyczynić się do lekooporności i nie być w stanie pomocne w przyszłości, przy zwalczaniu na przykład chorób skórnych. W zewnętrznej pielęgnacji mikrobioty na początek ważne jest utrzymanie prawidłowego pH naszej skóry, zapewniającego barierę ochronną. Z natury jest ono w granicach 4-4,5, a więc umiarkowanie kwaśne. Takie środowisko sprawia, że skóra jest odpowiednio nawilżona i utrzymuje prozdrowotną mikrobiotę. W zależności od kosmetyków jakie używamy, mogą mieć one wyższe pH od skóry. Nawet zwykła woda, którą zmywamy twarz ma pH 7-8 (zasadowe), w związku z tym należy przywrócić jego naturalny poziom. Warto przyjrzeć się również wpływowi jaki może wywrzeć stosowanie inwazyjnych zabiegów kosmetycznych, mogących uszkodzić mikrobiotę skóry. Właściwą pielęgnację skóry zdołamy osiągnąć dzięki bardziej naturalnym sposobom oczyszczającym i kosmetykom, bez nadmiaru szkodliwych substancji, konserwantów. Dla utrzymania prawidłowego pH skóry, w kosmetykach należy szukać takich substancji jak kwasu hialuronowego, kwasów AHA i retinolu. W razie niepewności bądź braku informacji o pH w stosowanych kosmetykach, można je sprawdzić za pomocą specjalnych pasków do mierzenia.

Podsumowując, wspieranie mikrobioty jest kluczem do zdrowej, czystej i młodo wyglądającej skóry. Trzeba przywracać skórze jej naturalne pH, sięgać częściej po naturalne oczyszczanie i pielęgnację skóry, by nie naruszyć jej bariery ochronnej pod postacią dobroczynnych mikroorganizmów.

ABY WZMOCNIĆ MIKROBIOTĘ:

• Jedz probiotyczne pokarmy, takie jak kimchi, kapusta kiszona, produkty marynowane, jogurty, kefiry oraz produkty prebiotyczne, takie jak mniszek lekarski, czosnek, cebula, pory i cykoria,
• Przyjmuj wysokiej jakości probiotyczne suplementy,
• Ogranicz nadmiar węglowodanów i cukrów,
• Pielęgnuj równowagę pH na skórze za pomocą wysokiej jakości naturalnych produktów do pielęgnacji skóry,
• Używaj naturalnych kosmetyków, np. oleju arganowego, aby regulować kwaśny płaszcz skóry i nadać skórze blask, miękkość i nawilżenie.

Źródło:

D. Dzierżanowska, Mikroflora fizjologiczna człowieka, Zakład Mikrobiologii i Immunologii Klinicznej Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”, Opieka paliatywna nad dziećmi - T. XVII/2009
M. Haczyk-Więcek, Zdrowie naszej skóry zaczyna się w jelitach, „Biotechnologia” 2018, nr 1, s. 90-93.
B. Tokarz-Deptuła, J. Śliwa-Dominiak, M. Adamiak, K. Bąk, W. Deptuła, Bakterie komensalne a odporność układu pokarmowego, oddechowego i moczowo-płciowego,
http://www.phmd.pl/api/files/view/116929.pdf
https://thespadr.com/how-to-get-more-microbiomes-and-why-you-should-care/
https://thespadr.com/healthy-skin-and-the-skin-microbiome-with-dr-trevor-cates/
https://thespadr.com/the-microbiome-solution-with-naveen-jain/