SuperFoods

SuperFoods ≠ FastFoods

Wielki boom w Stanach Zjednoczonych na zdrową żywność, już od jakiegoś czasu przeniósł się do Europy. Wielu ludzi twierdzi, że spożywanie dedykowanych produktów pomogło im zwalczyć wiele chorób, np. cukrzycę, alergie, choroby układu krążenia, nowotwory. Jakie produkty wybierać? I na co w szczególności zwracać uwagę.
W sklepie mamy ogromny wybór produktów spożywczych, skoro się tam znajdują więc są dopuszczone do sprzedaży jako jadalne, ale czy są super?
„super żywność” to produkty bogate w składniki odżywcze i korzystne dla organizmu. Zawierające witaminy, minerały, oksydanty, proteiny i wiele innych składników odżywczych. Przede wszystkim powinna być to żywność nieprzetworzona i niskokaloryczna.

Lista super żywności zamyka się w ponad 100 produktach, m.in. warzywa, owoce, ryby, owoce morza, orzechy, nabiał, zioła i przyprawy. Wiele produktów jest dostępne w Polsce, niektóre z nich to produkty mało dostępne bądź bardzo drogie.

Czy istnieją ich Polskie odpowiedniki?

Oto lista kilku produktów „Superfoods” i ich Polskie odpowiedniki:

• ORZECHY NERKOWCA – bogate są w kwasy tłuszczowe jedno i wielonasycone. Opóźniają procesy starzenia, poprawiają stan skóry, włosów i paznokci. Są bogate w: żelazo, magnez, cynk, miedź, wartościowe białko. Polecane przy zapobieganiu chorobom układu krwionośnego i nerwowego, miażdżycy.
• ORZECHY MAKADAMIA – zawierają dużo tłuszczów nienasyconych (76%), białko, cukry, błonnik i witaminy: z grupy B oraz A i E. Fosfor wapń i żelazo. Wiele kwasów tłuszczowy, chronią one organizm przed chorobami wieńcowymi, miażdżycą, zawałem serca.
      Najcenniejszym składnikiem orzechów makadamia i nerkowca są kwasy tłuszczowe w nich zawarte. Podobne tłuszcze zawierają orzechy włoskie, które bardzo dobrze wpływają na pamięć, a dostępne są pod ręką.
• CZOSNEK – od dawna znamy korzyści czosnku, a w szczególności jego właściwości antybakteryjne. Podobne właściwości wykazują inne warzywa cebulowe: por, szczypiorek. Wspierają działanie układu immunologicznego. Pomagają w wytwarzaniu glutationu dzięki zawartych w nich flawonoidach. Glutation neutralizuje i usuwa toksyny z organizmu. Ponadto zmniejsza stężenie złego cholesterolu w krwi i ciśnienia tętniczego krwi.
• SOK Z NONI – bogaty w właściwości przeciwutleniające, wspomaga leczenie chorób serca i wspiera układ odpornościowy.
      Soki z aronii oraz malin mają takie same właściwości, ponadto zawierają kwas salicynowy, który posiada właściwości przeciwzapalne, przeciwgorączkowe i rozgrzewające.
• KAKAO – zawiera bardzo dużo antyoksydantów, odpowiedzialnych za młody wygląd i wysoką ochronę przed nowotworami. Przede wszystkim, wpływa na poprawę pamięci krótkotrwałej i na ukrwienie mózgu. Bogate w magnez. Podnosi poziom hormonu szczęścia. Przy zakupie zwracaj uwagę na wysokiej jakości kakao, jeśli znajdziesz dosładzane, bądź pozbawione gorczycy, sięgnij po ziarna kakaowca.
• JAGODY GOJI – od wieków wykorzystywane w chińskiej medycynie naturalnej, uznawane za najzdrowsze owoce na świecie. Bomba antyoksydantów wzmacniających odporność, poprawiających prace mózgu, chroniąca przed chorobami nowotworowymi. Źródło witamin: C, A, B1, B2, B6 oraz E.
      Jagody goji w Polsce bardzo często dostępne są jedynie w formie suszonej. Niestety podczas suszenia tracą witaminę C. Bardzo dobrym odpowiednikiem jest żurawina. Bogata jest w przeciwutleniacze, flawonoidy, karoten i witaminę C. Bardzo dobrze odpowiada właściwościom goji, jest znacznie tańsza, a jesienią świeża.
• ALOES – odkryto w nim 75 związków leczniczych: czynniki antybiotykowe, naturalne steroidy, enzymy, minerały i aminokwasy. Jest sosowany jako lek na oparzenia, siniaki, przecięcia, wypryski i trądzik. Ma właściwości nawilżające. Sok z aloesu zapobiega zakwaszeniu, alkalizuje przewód pokarmowy.
• AWOKADO – prawie w ogóle nie zawiera cukrów (polecane dla diabetyków). Bogate w zdrowe tłuszcze (30%), białko (2%), beta karoten, oraz: C, E, K, PP, H, B. Pierwiastki: magnez, wapń, potas, i fosfor. Wzmacnia krążenie krwi i serca, przy czym reguluje ciśnienie tętnicze oraz prawidłowy rytm serca. Usprawnia metabolizm wątroby, obniża zły cholesterol (podnosząc ten dobry) i trójglicerydy.
• SPIRULINA – pozyskiwana głównie w Ameryce i Azji, jest jedną z ponad 30 tysięcy odmian. Bardzo bogata w łatwo przyswajalne białko (55-77%), potas, magnez, ß-karoten oraz witaminy C, D i E i z grupy B. Badania wskazują na właściwości obniżające ciśnienie krwi i zły cholesterol. Zawierają najwięcej składników odżywczych na świecie. Oczyszcza i reguluje układ krwionośny (zawarte w spirulinie związki chemiczne przypominają osocze ludzkiej krwi). Dostępne zazwyczaj w formie tabletek jako suplementy żywieniowe lub w postaci sproszkowanej.
• KOKOS – zawiera kwas foliowy, wapń, potas, fosfor, magnez, sód, cynk, żelazo. Witaminy: B2, B6, E i C. Owoce młode mają najwięcej właściwości. Bogaty w elektrolity (więcej niż w napojach izotonicznych). Składa się z nienasyconych kwasów tłuszczowych i białka. Poprawia stan skóry, przy wysokiej zawartości antyoksydantów.
• NASIONA CHIA – zawierają kwasy omega 3, spowalniają wchłanianie cukrów i usprawniają ich regulację we krwi. Wspomagają układ nerwowy i nawilżenie organizmu.
      Okazuje się że siemię lniane zawiera znacznie więcej kwasów omega 3, a także ligany odpowiedzialne za minimalizowanie ryzyka związanego z chorobami nowotworowymi i hormonzależnymi.

Typowo Polskie

Warto zwrócić uwagę na wartościowe Polskie produkty. Oprócz wspomnianego czosnku, siemienia lnianego, żurawiny i malin dodaj do swojej diety kaszę jaglaną, natkę pietruszki, pigwę, pokrzywę, kapustę kiszoną, kefir (jego właściwości w ostatnim czasie doceniane są przez Amerykanów, którzy podkreślają wartości prebiotyków w nim zawarte. Wzmacniają system odpornościowy i wspierający układ trawienny). Produkty te dostępne są w bardzo niskiej cenie, bądź można je samemu wyhodować, ciesząc się z ich wartościowymi składnikami odżywczymi.

Czy „super foods” naprawdę są super?

„Super foods” to termin bardzo często nakręcany przez przemysł spożywczy. Tak naprawdę nie ma naukowej definicji „super foods”. Wyszukując „pożywienie” w przeglądarce internetowej, wyskakuje mnóstwo poradników, blogów, czasopism internetowych na temat zdrowego odżywiania. Rzeczywiście, nauka w tej dziedzinie wskazała, że niektóre składniki żywności i napojów są wartościowe dla organizmu.

Jak na to patrzą naukowcy?

„Żadne jedzenie, nawet to nazywane „super jedzeniem” nie może zrekompensować niezdrowego odżywiania”. Tłumaczy Alison Hornby dietetyk i rzecznik Brytyjskiego Stowarzyszenia Dietetycznego (BDA).
„Jeśli ludzie błędnie wierzą że mogą „cofnąć” szkody spowodowane niezdrowym jedzeniem mogą kontynuować dokonywanie rutynowych wyborów, które są niezdrowe i zwiększają ryzyko długotrwałej choroby."
„Jeśli chodzi o zachowanie zdrowia, to najlepiej nie koncentrować się na jednej żywności, łudząc się że zdziała cuda.”
Pamiętać trzeba, że wiele „super foods” mogą być niebezpieczne dla zdrowia, jeżeli zawierają pestycydy i arsen, w szczególności te sprowadzane z zagranicy.
Krytyce należy poddać „super jedzenie” które zostało przetworzone. Wiadomo że zielona herbata zawiera bardzo dużo przeciwutleniaczy, jednak ta sprzedawana w sklepach może być znacznie gorsza jakościowo, a ponadto bardzo często parzona jest z cukrem, kiedy Japończycy i Chińczycy nigdy tego nie robią. Mało dostępne owoce w formie przetworzonej mogą zawierać cukier.
Hyde podkreśla, że owoce nawet bez dodatku cukru mogą nadal być kaloryczne. Osobom które chcą schudnąć, zaleca jeść wszystko, ale z umiarem.
Drugim minusem jest to, że określanie mianem „super jedzenia” jednych produktów, a innych nie, skłania ludzi do kupowania tylko tych z listy „super”. Trzeba pamiętać, że inne produkty (te spoza listy) również mają wiele cennych składników odżywczych.

Badania wskazały, że dieta idealna to ta, która bogata jest w różnego rodzaju owoce, warzywa, całe ziarna i zdrowe produkty zwierzęce. Super jedzenie może być pouczające dla rozpoczęcia zdrowego odżywiania się i zrozumienia wartości odżywczych spożywanych pokarmów. Pamiętaj jednak, że istnieje wiele zdrowych produktów, pomimo tego że nie znajdują się na liście „super jedzenia.”
Według European Food Information Council (EUFIC) (Europejska Rada Informacji o Żywności) Naukowcy dostrzegają zagrożenia wypływjące z wartości „super jedzenia.” Przykładowo owoce acai, które mają wiele wartości przeciwutleniających wpływają na obniżenie ciśnienia krwi lub zmniejszają stres oksydacyjny, który może być poważnym zagrożeniem powstawania chorób serca. Wysoki poziom azotanów zawarty w soku z owoców granatu i buraków uznanych za „super foods” dla zdrowia serca zostaje przekształcony przez organizm do tlenku azotu który, wpływa na niższe ciśnienie krwi i tendencję do krzepnięcia krwi.
Z pewnością produkty z listy „super” mają wartości prozdrowotne. Problemem jest fakt, że produkty badane w laboratorium nie są tymi samymi produktami dostępnymi w sklepach, na co dzień. Dlatego wyniki badań nie odzwierciedlają ich rzeczywistych wartości.
Składniki żywności badane są często na szczurach bądź komórkach in vitro. Tego typu badania mogą pokazywać jak wpływają na mechanizmy fizjologiczne, jednak nie ma pewności jak będą wpływać na organizm ludzki. Badanie efektów wpływu składników pokarmowych na zdrowie każdego z nas jest trudne, wynika to z codziennej diety, genów, stylu życia, różnego u każdej osoby.

Cudze chwalicie, swego nie znacie.
Jak widać nie potrzeba zagranicznej „super żywności”, zacznijmy doceniać pełnowartościowe produkty odżywcze, dostępne pod nosem i za niewielką cenę (zboża, warzywa, owoce, pestki, nasiona), przede wszystkim produkty nieprzetworzone. Podstawą jest zbilansowana dieta, jako klucz do zdrowego życia. Dieta ma ogromną rolę w naszym życiu. Poza dietą dbajmy o aktywność fizyczną, suplementację. Zwracajmy uwagę na swoją postawę psychiczną, to wszystko składa się na Twój styl życia.